De oorlogssite – La site de guerre

Het zogenaamde “Onze-Lieve-Vrouwhoekje”, beschermd als landschap bij K.B. van 05.05.1959, als dorpsgezicht bij M.B. van 16.07.1993 en als monument bij M.B. van 06.09.2002 (met inbegrip van een deel van de omgeving).

Le soi-disant “Patelin de Notre-Dame”, est protégé en tant que paysage par A.R. du 05.05.1959, en tant que vue de village par A.M. du 16.07.1993 et comme monument par A.M. du 06.09.2002 (y compris une partie de l’environnement).

Oorlogssite bestaande uit: de gerestaureerde basis van de stukgeschoten westtoren van de voormalige Sint-Pieterskerk van “Oud-Stuivekenskerke”, de herdenkingskapel “Onze-Lieve-Vrouw der Zege” omgeven door 41 gedenkstenen van Belgische legereenheden, twee gedenkzuilen en een demarcatiepaal.

Site de guerre comprenant : le socle restauré de la tour ouest brisée de l’ancienne église de Saint-Pierre de “Oud-Stuivekenskerke”, la chapelle commémorative “Notre-Dame de la Victoire” entourée de 41 stèles commémoratives des unités de l’armée belge, de deux monuments commémoratifs et d’une borne de démarcation.

Geschiedenis – Histoire

1572: wellicht ten gevolge van de schade veroorzaakt door de godsdiensttroebelen krijgt de Sint-Pieterskerk een nieuwe westtoren.

1572 : peut-être à cause des dommages causés par les troubles religieux, l’église Saint-Pierre reçoit une nouvelle tour ouest

1643: uitbreiding van de Sint-Pieterskerk met een noordelijke zijbeuk, de zogenaamde Onze-Lieve-Vrouwbeuk.

1643 : extension de l’église Saint-Pierre avec une nef nord, dite la nef de Notre-Dame

Ca. 1866-1870: de Sint-Pieterskerk vereist zo’n ingrijpende herstellingswerken dat op initiatief van J.B De Graeve, de burgemeester van Stuivekenskerke, beslist wordt om op zo’n twee km ten noorden van de bestaande parochiekerk een nieuwe kerk te bouwen. De oude Sint-Pieterskerk wordt met uitzondering van de westtoren in 1870 afgebroken en de ontwikkeling van een nieuwe dorpskern rondom de nieuwe parochiekerk resulteert in de naamgeving “Oud-Stuivekenskerke” voor de voormalige dorpskern.

Ca. 1866-1870 : l’église Saint-Pierre nécessite des réparations majeures à l’initiative de J.B. De Graeve, maire de Stuivekenskerke, Il est décidé de construire une nouvelle église à environ deux kilomètres au nord de l’église paroissiale existante. La vieille église Saint-Pierre est démolie en 1870, à l’exception de la tour ouest. Le développement d’un nouveau centre de village autour de la nouvelle église paroissiale a pour conséquence de donner le nom de “Oud Stuivekenskerke” à l’ancien centre du village.

1898-1901: o.l.v. architect Thierry Nolf (Torhout) worden dringende restauratiewerken uitgevoerd aan de westtoren van de voormalige Sint-Pieterskerk.

1898-1901 : des travaux de restauration urgents sont en cours dans la tour de l’ancienne église Saint-Pierre sous la supervision de l’architecte Thierry Nolf (Torhout).

1914-1918: na de Slag aan de IJzer (18-31 oktober 1914) stabiliseert het front zich dwars door de gemeente Stuivekenskerke dat volledig in overstroomd gebied ligt. Aan beide zijden van het front worden op de hoger gelegen punten voorposten ingericht. Zo ook wordt te “Oud-Stuivekenskerke” een vooruitgeschoven Belgische observatiepost, de zogenaamde “Zuidelijke Grote Wacht” ingericht. Vanaf december 1914 observeert de artillerie officier M. Lekeux (Luik) de vijandelijke stellingen vanuit de hoog oprijzende westtoren, die geleidelijk aan in puin wordt geschoten. Tegen april 1915, houdt Lekeux noodgedwongen wacht vanuit de nabijgelegen hoeve Goemare. Een niet-ontplofte obus, net onder een Onze-Lieve-Vrouwbeeldje ingeslagen, brengt Lekeux ertoe een kapel in te richten, die na de Eerste Wereldoorlog een waardige opvolger zal krijgen in de vorm van de herdenkingskapel “Onze- Lieve-Vrouw der Zege”.

1914-1918 : après la bataille de l’Yser (18-31 octobre 1914), le front se stabilise directement dans la municipalité de Stuivekenskerke, qui se trouve complètement dans une zone inondée. Les avant-postes sont installés des deux côtés aux points les plus élevés. De même, un poste d’observation avancé en Belgique, la “Grande Garde du Sud”, est en train d’être mis en place à “Oud-Stuivekenskerke”. À partir de décembre 1914, l’officier d’artillerie M. Lekeux (Liège) observe les positions ennemies depuis la tour ouest, qui est progressivement détruite. En avril 1915, Lekeux est obligé tenir garde à la ferme voisine Goemare. Un obus non explosé, juste sous une statue de Notre-Dame, a conduit Lekeux à aménager une chapelle qui, après la Première Guerre mondiale, recevra un digne successeur sous la forme de la chapelle commémorative “Notre-Dame de la Victoire”.

1922: de torenruïne van de voormalige Sint-Pieterskerk wordt als “site de guerre” beschermd.

1922 : les ruines de la tour de l’ancienne église Saint-Pierre sont protégées en tant que “site de guerre”.

1924: op initiatief van de “Koninklijke Touring Club van België” worden 22 demarcatiepalen opgericht op de plaatsen waar de vijand het verst was doorgedrongen op Belgisch grondgebied. Een dergelijke demarcatiepaal wordt ook op het Onze-Lieve-Vrouwhoekje opgesteld.

1924 : à l’initiative du “Royal Touring Club de Belgique”, 22 bornes de démarcation sont érigées aux endroits où l’ennemi a pénétré le plus loin sur le territoire belge. Une telle borne de démarcation est également installée au Patelin de Notre-Dame.

1924-1925: op initiatief van M. Lekeux wordt de gedenkkapel “Onze-Lieve-Vrouw der Zege” opgericht.

1924-1925 : la chapelle commémorative “Notre-Dame de la Victoire ” est fondée à l’initiative de M. Lekeux.

1928: oprichting van een gedenkzuil voor het 1ste en het 2de bataljon karabiniers-wielrijders.

1928 : Création d’un monument commémoratif pour le 1er et 2ème Bataillon Carabiniers-cyclistes.

1940: de kapel “Onze-Lieve-Vrouw der Zege” ondervindt heel wat oorlogsschade tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar wordt kort nadien hersteld.

1940 : La chapelle “Notre-Dame de la Victoire” subit de nombreux dommages au cours de la Seconde Guerre mondiale, mais elle est réparée peu de temps après

1948: inhuldiging van de gedenkzuil voor het 5de regiment lansiers.

1948 : inauguration du monument commémoratif du 5ème régiment de Lanciers.

1954: met het oog op de valorisatie van het Onze-Lieve-Vrouw-hoekje wordt de vereniging “De Vrienden van het Onze-Lieve-Vrouwhoekje” gesticht.

1954 : en vue de la valorisation du patelin de Notre-Dame, l’association “Les amis du patelin de Notre-Dame” est créée.

1955: inwijding van de 15 nieuwe brandglasramen in de kapel “Onze-Lieve-Vrouw der Zege”.

1955 : Inauguration des 15 nouveaux vitraux de la chapelle “Notre-Dame de la Victoire”.

1956-1964: stelselmatige oprichting rondom de kapel “Onze-Lieve-Vrouw der Zege” van 41 gedenkstenen gewijd aan de diverse militaire eenheden die deelnamen aan de “Slag aan de IJzer”.

1956-1964 : établissement systématique autour de la chapelle “Notre-Dame de la Victoire” de 41 stèles commémoratives dédiées aux différentes unités militaires ayant participé à la “Bataille de l’Yser”.

1957: inhuldiging van de oriëntatietafel op de torenruïne van de voormalige Sint-Pieterskerk.

1957 : inauguration de la table d’orientation sur les ruines de la tour de l’ancienne église Saint-Pierre.

Ca. 1961: de torenruïne van de voormalige Sint-Pieterskerk wordt hersteld in zijn huidige vorm.

Ca. 1961 : la tour en ruine de l’ancienne église Saint-Pierre est restaurée dans sa forme actuelle.

2013: Wordt door de Vlaamse gemeenschap in het kader van de herdenking 100 jaar eerste wereldoorlog de volledige site heringericht

2013 : l’ensemble du site est repensé par la communauté flamande dans le cadre du centenaire de la Première Guerre mondiale